معنی نذر کردن در لغت نامه دهخدا

بر خود واجب کردن چیزی. (از ناظم الاطباء). نحب. (از منتهی الارب). عهد کردن. پیمان کردن. به گردن گرفتن. چیزی یا کاری بر خویشتن واجب کردن به نذر: پس گفت خداوند را بگو که در آن وقت که من به قلعۀ کالنجر بودم بازداشته و قصد جان من می کردند... نذرها کردم و سوگندان خوردم که در خون کس حق و ناحق سخن نگویم. (تاریخ بیهقی ص 178). روی بر خاک نهد از عجز و انکسار و نذرها کند که میان وی و خدای عزوجل اگر چیزی بوده است پشیمانی خورد. (تاریخ بیهقی ص 595). فضل سهل وزیر خواست که خلافت از عباسیان بگرداند و به علویان آرد، مأمون را گفت نذر کرده بودی به مشهد من و سوگندان خورده... که ولی عهد از علویان کنی. (تاریخ بیهقی ص 135).، دیگر لب بتان نزند بوسه تا زید، این نذر کرد و رای زدآهنگ کعبه را.، خاقانی.، نذر کردم که جزدر بیاض روز از خانه بیرون نیایم. (ترجمه تاریخ یمینی ص 298).،، پذیرفتن از. پذرفتن از. (یادداشت مؤلف)

معنی نذر کردن - جستجوی لغت در جدول جو

نذر کردن(عَ وَ دَ)

لغت نامه دهخدا

نذر کردن

فرهنگ لغت هوشیار

گذر کردن

گذشتن و عبور کردن از جایی

فرهنگ فارسی عمید

گذر کردن

(زَ زَ دَ)

گذشتن. عبور کردن. مرور نمودن:
هنر بر گهرنیز کرده گذر
سزد گر نمانی به ترکان هنر.
فردوسی.
چو بشنید فرزند خاقان که شاه
ز جیحون گذر کردخود با سپاه.
فردوسی.
فروجست رستم ببوسید تخت
بسیچ گذر کرد و بربست رخت.
فردوسی.
همی رو چنین تا سر مرز هند
وز اینجا گذر کن به دریای سند.
فردوسی.
بدین راه پیدا نبینی زمین
گذر کرد باید به دریای چین.
فردوسی.
چه مایه جهان داشت لهراسب شاه
نکردی گذر سوی آن بارگاه.
فردوسی.
فرخ زاد گوید که با انجمن
گذر کن سوی بیشۀ نارون.
فردوسی.
چو بوسید پیکان سرانگشت او
گذر کرد از مهرۀ پشت او.
فردوسی.
ز جیحون گذر کرد خود با سپاه
بیامد گرازان سوی رزمگاه.
فردوسی.
بر ایشان بشادی گذر کرد روز
چو از چشم شد مهر گیتی فروز.
فردوسی.
نبایست کردن بر این سو گذر
بر نره دیوان پرخاشخر.
فردوسی.
نیارست کردن کس اینجا گذر
ز دیوان و پیلان و شیران نر.
فردوسی.
بر اینسان گذر کرد خواهد سپهر
گهی پر زخشم و گهی پر ز مهر.
فردوسی.
یکی روز شاه جهان سوی کوه
گذر کرد با چند کس همگروه.
فردوسی.
همه رنج ما مانده بر خارسان
گذر کرد باید سوی شارسان.
فردوسی.
بزد تیر بر پشت آن گور نر
گذر کرد بر گور پیکان و پر.
فردوسی.
درم خواهی از گلبنانش گذر کن
وشی بایدت مگذر از جویبارش.
ناصرخسرو.
ز آنجا به دیار او گذر کرد
زو اهل قبیله را خبر کرد.
نظامی.
نه از شیرین جدا میگشت پرویز
نه از گلگون گذر میکرد شبدیز.
نظامی.
چو گل بر مرز کوهستان گذر کرد
نسیمش مرزبانان را خبرکرد.
نظامی.
به درگاه مهین بانو گذر کرد
ز کار شاه، بانو را خبر کرد.
نظامی.
هر دم از روزگار ما جزوی است
که گذر میکند چو برق یمان.
سعدی.
چو عمر خوش نفسی گرگذری کنی با من
مرا همان نفس از عمر در شمار آید.
سعدی (طیبات).
کرده ام از راه عشق چند گذر سوی او
او به تفضل نکرد هیچ گذر سوی من.
سعدی (بدایع).
باآنکه اسیران را کشتی و خطا کردی
بر کشته گذر کردن نوع کرمی باشد.
سعدی (طیبات).
خرم صباح آنکه تو بر وی گذر کنی
پیروز روز آنکه تو در وی نظر کنی.
سعدی (طیبات).
سالها بر تو بگذرد که گذر
نکنی سوی تربت پدرت.
سعدی (گلستان).
گذر کرد بقراط بر وی سوار
بپرسید کاین را چه افتاد کار.
سعدی (بوستان).
یکی متفق بود بر سنگری
گذر کرد بر وی نکومحضری.
سعدی (بوستان).
بزیر زلف دوتا چون گذر کنی بنگر
که از یمین و یسارت چه بیقرارانند.
حافظ.
یا بخت من طریق مروت فروگذاشت
یا او به شاهراه طریقت گذر نکرد.
حافظ.
یارب اندر دل آن خسرو شیرین انداز
که به رحمت گذری بر سر فرهاد کند.
حافظ (دیوان چ قزوینی ص 128).
، تجاوز کردن. سرپیچی کردن. نافرمانی کردن:
نشاید گذر کردن از رای اوی
گذشت از بر و بوم وز جای اوی.
فردوسی.
- روز گذر کردن، قیامت. روز جزا که در آن روز از پل صراط بایدگذشت:
ز روز گذر کردن اندیشه کن
پرستیدن دادگر پیشه کن.
فردوسی.
- امثال:
مثل گوسفندان که چون یکی از جوی گذرد دیگران نیز بر پی او گذر کنند

لغت نامه دهخدا

نحر کردن

(عُرْ نُ / نِ / نَ دَ)

شتر کشتن. کشتن شتر را. قربانی کردن اشتر را. رجوع به نحر شود

لغت نامه دهخدا

نقر کردن

(غَ دَ قَ کَ دَ)

کنده کاری کردن روی سنگ. کندن عبارتی روی سنگ. رجوع به نقر شود

لغت نامه دهخدا

نشر کردن

(عَ شُ دَ)

نشر دادن. انتشار دادن. منتشر کردن

لغت نامه دهخدا

حذر کردن

(دی دَ)

برحذر بودن. احتیاط کردن. پرهیز کردن:
دو روز حذر کردن از مرگ روا نیست
روزی که قضا باشد و روزی که قضا نیست.
بندار رازی.
ولیکن چو گردنده گردنده بود
حذر کردن و درد خوردن چه سود.
فردوسی.
چون کس بروزه در تو نیارد نگاه کرد
از روزه چون حذر نکنی ای سپیدکار؟
فرخی.
چو رسم جهان جهان را ببینی
حذر کن ز بدهاش گر پیش بینی.
ناصرخسرو.
سوراخ شده ست سد یأجوج
یک چند حذر کن ای برادر.
ناصرخسرو.
تو ز غوغای عامه یک چندی
خویشتن را حذر کن و مشتاب.
ناصرخسرو.
عیسی را علیه السلام گفتند: ترا این ادب که آموخت ؟ گفت هیچکس. همی هرچه از دیگری زشت دیدم از آن حذر کردم. (کیمیای سعادت).
در سهم و جنگ داند رفتن همی چو تیر
وز بد چو تیغ کرد نداند همی حذر.
مسعودسعد (دیوان چ نوریان ص 296).
من و تو، جز من و تو کیست اینجا
حذر کردن نگوئی چیست اینجا.
نظامی.
چون هرچه که آن پیش من آید ز تو آید
از آتش سوزنده حذر می نتوان کرد.
عطار.
بگریخته نفس تو از یار ز نامردی
چون بار گران دیده از خلق حذر کرده.
عطار.
حذر کن ز پیکار کمتر کسی
که از قطره سیلاب دیدم بسی.
سعدی (بوستان).
حذر کن ز نادان ده مرده گوی
چو دانا یکی گوی و پرورده گوی.
سعدی (بوستان).
حذر کن ز دود درونهای ریش
که ریش درون عاقبت سر کند.
سعدی (گلستان).
حذر کن زآنچه دشمن گوید آن کن
که بر زانو زنی دست تغابن.
سعدی (گلستان).
چو تیر انداختی بر روی دشمن
حذر کن کاندر آماجش نشستی.
سعدی (گلستان).
روزگارم بشد بنادانی
من نکردم شما حذر بکنید.
سعدی (گلستان).
گویند از او حذر کن و راه گریز گیر
گویم کجا روم که ندارم گریزگاه.
سعدی.
عجب که در عسل از زهر میکند پرهیز
حذرنمیکند از تیر آه زهرآلود.
سعدی.
ز چشم مست تو واجب کند که هشیاران
حذر کنند ولی تاختن نهان آری.
سعدی

لغت نامه دهخدا

نظر کردن

(عِ سَ بُ شُ دَ)

نگاه کردن. نگریستن:
چو بشنید میلاد افکنده سر
به پیش و نمی کرد بر وی نظر.
فردوسی.
به باغ سرو سوی قامت تو کرد نظر
ز چرخ ماه سوی چهرۀ تو کرد نگاه.
فرخی.
گذری کن به کوی من نظری کن به سوی من
بنگرتا به روی من چه رسید از برای تو.
خاقانی.
ای مرد دوستان چه و از دشمنان چه باک
آنجا که حق به عین قبولت کند نظر.
خاقانی.
نظر کردی سوی قیصر دلارام
بزاری گفتی ای سرو گلندام.
نظامی.
نظر کن درین جام گیتی نمای
ببین آنچه خواهی ز گیتی خدای.
نظامی.
نظر کرد و گفت ای نظیر قمر
ندارند خلق از جمالت خبر.
سعدی.
نظر کرد کای سنبلت پیچ پیچ
ز یغما چه آورده ای گفت هیچ.
سعدی.
به هرچه خوبتر اندر جهان نظر کردم
که گویمش به تو ماند تو خوبتر ز آنی.
سعدی.
، عنایت کردن. توجه کردن. مورد توجه و عنایت قرار دادن. تفقد کردن: چون از آن فراغت حاصل افتاد نظرها کنیم اهل خراسان را و این شهر به زیادت نظر مخصوص باشد. (تاریخ بیهقی ص 36).
چو رنجورم به حال من نظر کن
مرا درمان از آن لعل و شکر کن.
نظامی.
شنیده ام که نظر می کنی به حال ضعیفان
تبم گرفته دلم خوش به انتظار عیادت.
سعدی.
بود که صدرنشینان بارگاه قبول
نظر کنند به بیچارگان صف نعال.
سعدی.
گر نظری کنی کند کشتۀ صبر من ورق
ور نکنی چه بر دهد کشت امید باطلم.
سعدی.
عاشق که شد که یار به حالش نظر نکرد
ای خواجه درد نیست وگرنه طبیب هست.
حافظ.
، فیض دادن. (از آنندراج) :
کی بود چنین دیده به دیدار تو گستاخ
گویا نظری کرده ای امشب نظرم را.
تأثیر (آنندراج).
- نظر کردن در چیزی، بدان پرداختن. به آن توجه و عنایت کردن:
داد تن دادی بده جان را به دانش داد زود
یافت از تو تن نظر در کار جانت کن نظر.
ناصرخسرو.
در مملکت خویشتن نظر کن
زیرا که ملک بی نظر نباشد.
ناصرخسرو.
در من نظری بکن که خورشید
بسیار نظر کند به ویران.
خاقانی.
در خطای کسی نظر نکنم
طمع مال و قصد سر نکنم.
نظامی.
ایزد تعالی در وی نظر نکند بازش بخواند. (گلستان سعدی).
بر آن باش تا هر چه نیت کنی
نظر در صلاح رعیت کنی.
سعدی.
، پاییدن. مراقبت کردن:
نظر می کرد و آن فرصت همی جست
که بازار مخالف کی شود سست.
نظامی.
، نیک نگریستن. دقت کردن:
نظر کن چو سوفار داری به شست
نه آنگه که پرتاب کردی ز دست.
سعدی.
، دقت کردن. (یادداشت مؤلف). تأمل کردن. تعمق کردن: تا عاقلان در اعجاز کتاب نظر کنند. (سندبادنامه ص 3).
دگر باره چو شیرین دیده برکرد
در آن تمثال روحانی نظر کرد.
نظامی.
ملک در هیأت او نظر کرد. (گلستان سعدی) ، اعتنا کردن:
نظر آنان که نکردند بر این مشتی خاک
الحق انصاف توان داد که صاحب نظرند.
سعدی.
سعدی به مال و منصب دنیا نظر مکن
میراث از توانگر و مردار از کلاغ.
سعدی.
، اندیشه کردن. تأمل کردن. (یادداشت مؤلف). اندیشیدن. تفکر و تعمق کردن. سنجیدن.
نظر کردم ز روی تجربت هست
خوشی های جهان چون خارش دست.
نظامی.
، چشم زدن. نظر زدن. (یادداشت مؤلف)

لغت نامه دهخدا

دیر کردن

تاخیر کردن

معنی نذر کردن - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما